Verbouwen van het beschermd monument Weeuwhof voor collectief wonen in Poperinge

Reportage Focus & WTV (vanaf 1’40”):

https://focus-wtv.be/het-provinciaal-domein

INGESLOTEN ZONDER UITSLUITING

Het Weeuwhof functioneert als een in zichzelf gekeerd eiland binnen de stad. Het was dan wel geen begijnhof, het heeft eenzelfde ruimtelijke logica, gekenmerkt door een duidelijke rand en een beeldbepalend binnenhof. Deze twee sterke ruimtelijke elementen – rand en binnenhof – worden het uitgangspunt om er opnieuw een inclusief woonproject van te maken.

DE RAND

Het voorstel vertrekt vanuit het gegeven van de rand, aan de drie gesloten zijden wordt deze uitgedikt tot een dienstenstrook (sanitair, bergingen, keuken, trappen, technieken, …). Automatisch ontstaat zijde binnenhof een continu doorlopende schakeling van introverte (naar binnenkant gekeerde) ruimtes die het ritme van de bestaande huisjes respecteert en daarbij maximaal profiteert van licht en zicht. De voorzichtige doorbrekingen richting Ghybe krijgen een duwtje in de rug, ze zullen daar in de iets diepere woningen extra licht en zicht binnenbrengen zonder privacy en het gesloten karakter van het geheel uit het oog te verliezen. Bij de huisjes in de Sint-Annastraat worden de dienstzones net zo geordend dat ze de bestaande dubbele relatie naar binnenhof en straat behouden. Automatisch ontstaat hier een plek waar je én in het Weeuwhof én in de straat woont. We voorzien net hier de mogelijkheid voor het Inclusiefhuis van De Lovie. De uitzondering aan de ommuurde binnentuin is de enige plaats waar we een nieuwe grote gevelopening kunnen maken zonder aan het omsloten karakter van het geheel te raken. Dit wordt de plaats waar we voluit inzetten op een collectieve ruimte (het Deelhuis).

HET BINNENHOF

De naam ‘Weeuwhof’ duidt niet alleen op de omheinde ruimte/bebouwing op zich, ook op aanwezigheid van een groenruimte, in West-Vlaanderen wordt “in den ‘of” gewerkt. Die hof was een collectieve gebruiksruimte: historische foto’s tonen een bleek- en droogweide rond de pomp, omringd door een informele bloemen/groenten/kruiden-tuin. Ondertussen is het binnnenhof tot een eerder formele bezoekruimte gemaakt. De functionele betekenis van de pomp is verdwenen, de aanleg nodigt niet uit tot gebruik door de bewoners. Het voorstel voorziet het gebruik weer mogelijk te maken zonder daarbij de rol als bezoekruimte uit het oog te verliezen. De bezoekfunctie wordt gekaderd binnen de nieuwe figuratie van het binnenhof. De nieuwe haagstructuur biedt vanaf de straat wat privacy aan het terras, maar vrije circulatie rondom blijft mogelijk. De ommuurde binnentuin zal voor het grootste deel ingenomen worden door collectieve functies (fietsenstalling, afvalberging, techniekenruimte, collectieve wasplaats). Ze worden geordend rond een nieuwe intieme binnentuin. Het open waterbekken waarin een deel van het regenwater wordt opgevangen maakt het een bijzondere plek die samen met de het uitgroeien van de bomen op het binnenhof een rol kan spelen in het klimaatbestendig maken van het toekomstige wonen.

WOONVORMEN

Binnen de nieuwe totaalfiguur van rand en binnenhof wordt een toekomstscenario ontwikkeld, zo’n 25 à 30 bewoners kunnen er hun intrek nemen in:

  • 8 Tiny Houses 
  • 5 Starterswoningen 
  • 1 Familiewoning 
  • 1 Inclusiefhuis
  • 1 Deelhuis : Tussen het collectief terras op het binnenhof en de intieme binnentuin met waterbekken ligt de gedeelde hoekwoning. Met ruime bar/keuken en grote dubbelhoge eetruimte, rolstoelaangepast op het gelijkvloers en voorzien van een nieuwe volwaardig trap naar de hobbyruimte op zolder. Het is het expansievat voor het compact wonen op de site, een plek voor wat in de eigen woning niet past: tafelen met een grote groep, een verjaardagsfeest, puzzel met 5000 stukken, 6 kinderen die samen willen spelen terwijl het buiten pijpenstelen regent, een logeerplek of noodopvang, verwerking van wat uit de groententuin komt, een gedeelde diepvries of keukenrobot, enz. Het toekomstig woonmodel voor het Weeuwhof combineert zo de kwaliteiten van een divers en compact individueel wonen met de meerwaarde van het samenwonen. Zonder in strictu sensu een cohousing project te worden biedt het een aantal collectieve voorzieningen op schaal van de groep, het Inclusiefhuis en het Deelhuis zijn grijpbare nuances op het individueel woonmodel.

Als innovatieve woonvorm komt het tot een actuele vertaling van wat ooit de opzet was, cohousing en –gardening avant la lettre, rond het gedeelde binnenhof.